هشتادو هفتمین جلسه دادگاه حمید نوری به شهادت پیام اخوان اختصاص یافتروز دوشنبه ۵ اردیبهشت ماه ۱۴۰۱ هشتاد و هفتمین جلسه محاکمه حمید نوری در سوئد در شهر استکهلم برگزار شد. در این دادگاه حمید نوری به عنوان جنایتکاری که در قتل‌عام هزاران زندانی سیاسی در سال ۶۷ در زندان گوهردشت دست داشته است محاکمه می‌شود.
تاکنون در جلسات طولانی این دادگاه دهها شاهد قتل عام و بازماندگان اعدام شدگان ۶۷ علیه متهم به جنایت و نسل کشی حمید نوری به ادای شهادت پرداختند.
شهادت پیام اخوان در دادگاه حمید نوری
در جلسه هشتادوهفتم محاکمه حمید نوری، پروفسور پیام اخوان از کانادا به صورت آنلاین شهادت داد. او که وکیل حقوق بشر و محقق دانشگاه است، سالهاست که به عنوان مشاور مخصوص دادستان‌‌ها در دادگاه لاهه مشغول به کار است.
او ابتدا در مورد نحوه شکل‌گیری دادگاه بین‌المللی تریبونال ایران درسال ۲۰۱۲ سخن گفت و تصریح کرد که در سال ۲۰۱۱-۲۰۱۲ از سوی برخی از مادران خاوران برای بررسی ابعاد کشتار و قتل عام ۶۷ دعوت به همکاری شد.
او گفت: نخستین کمیته‌ای که تشکیل شد و گروهی از دادستان‌های مجرب در کنار هم جمع شدند. اولین قدم کمیته تشکیل یک کمیسیون حقیقت‌یاب بود. مرحله دوم کار به جنبه های حقوقی قضیه اختصاص داشت.
فرایند شکل‌گیری دادگاه ایران تریبونال
او ادامه داد: «۷۵ فرد شهادت دادند؛ ۱۷نفر از طریق اسکایپ و بقیه حضوری. ۳۸ تن از این شاهدان از زندانیان جان بدر برده از اعدام ها و بقیه از میان خانواده های افراد اعدام شده بودند. آنها از قبل شهادت کتبی خود را به کمیته ارسال کرده و افراد کمیته آن شهادت های کتبی را قبلا خوانده بودند. شاهد گفت هدف از بازجویی های شفاهی تنها تایید و تثبت حقیقت بود».
پیام اخوان در مورد رای نهایی دادگاه تریبونال چنین گفت: «دادگاه تریبونال حکم خود را علیه حکومت ایران صادر کرد. دادگاه به این نتیجه رسید که حکومت ایران افرادی را بخاطر ایده های مذهبی یا سیاسی‌شان در زندان های ایران در تابستان۱۳۶۷ اعدام کرده است. این اعدام ها از طرف بالاترین مقام کشور یعنی خمینی رهبر آنها و بنا به دستوری به نام «فتوا» انجام گرفته است. تریبونال ایران تایید کرد که یک هیات مرگ به زندان های مختلف رفته و نسبت به اعدام افراد تصمیم گرفته است. حکم نهایی دادگاه «جنایت علیه بشریت» توسط ایران اعلام شد.
پیام اخوان در قسمت دیگری از شهادت خود در دادگاه حمید نوری گفت: «قضاوت من این بود که شاهدان حقیقت را می گفتند. بسیاری از آنها دچار تراما یا بحران روحی شده بودند. آنها از شکنجه‌ها و روش‌های متعدد انجام آنها، موارد تجاوز، سوالات هیات مرگ و روش انتخاب افراد برای اعدام سخن گفتند. این جزئیات من را قانع کرد. با وجود بالابودن تعداد شهادت ها، جزئیات آنها با هم مغایرتی نداشت».
شاهد دادگاه حمید نوری تاکید کرد که دادگاه ایران تریبونال مستندات و مدارک دیگری هم در اختیار داشت؛ از جمله گزارش رونالدو از السالوادور که شامل هزاران نفر از اعدام شدگان بود و به سفارش سازمان ملل متحد تهیه شده بود. این گزارش شامل نامه آقای منتظری در مورد قتل عام هم می‌شد.
فتوای خمینی مهم‌ترین سند قتل عام
پیام اخوان مهم‌ترین سند اثبات اعدام‌ها و علت وقوع آن را فتوای خمینی اعلام کرد که در آن فتوا خمینی به صراحت نوشته بود: هرکسی بر موضع نفاق است باید اعدام شود.
پیام اخوان تاکید کرد که فتوا برای گروه خاصی از زندانیان به نام «منافقين» نوشته شده بود. همه می دانستند که منظور از منافقین «سازمان مجاهدین خلق ایران» بود. او گفت که : «ادعا می شود که فتوای دومی نیز وجود دارد اما من فکر نمی‌کنم در دسترس باشد. این فتوای دوم در مورد افراد چپ‌گرا بود. به این افراد مرتد می‌گویند».
شاهد در ادامه شهادت خود برای دادگاه حمید نوری در مورد سرنوشت شرکت کنندگان در قتل عام گفت: افراد درگیر در این اعدام ها بعدها ارتقا مقام پیدا کردند. مثلا پورمحمدی تبدیل به یک قاضی ارشد شد. نیری به مقام معاون قاضی دیوان عالی کشور ارتقا یافت. ابراهیم رئیسی هم که رئیس قوه قضائیه شد و الان هم رئیس جمهور است. شاهد گفت: «خط مشی رژیم این بود که مسببین و مرتکبین این اعدام ها را ارتقاء مقام بدهد».
پیام اخوان در ادامه شهادت خود گفت: «دادگاه های انقلاب که هنوز هم کار می کنند با قانون اساسی مطابقت ندارند. اینها مشهورند به اینکه اجازه نمی‌دهند شخص از خود دفاع کند و برای هیچ، شخص را به اعدام محکوم می‌کنند. کمیته مرگ اعدام های ۱۳۶۷ از دادگاه های انقلاب بدتر بود. هیات مرگ روند قضایی نداشت. [اقدام آنها] تفتیش عقاید مذهبی بود و هیات مرگ خارج از سیستم قضایی ایران عمل کرد».